Dancereports

Wat is de definitie van hitmuziek? En wat wordt precies verstaan onder gesproken woord? Om deze twee vragen draait het in de kwestie tussen de overheid en Slam! FM. Bij de frequentieverdeling in juni 2003 kreeg het radiostation van ID&T voor een laag bedrag een vergunning, die gebonden was aan een aantal voorwaarden. Zo mag er maar 7,5% hitmuziek worden gedraaid (gemiddeld een hit per uur), en moet 95% van de zendtijd gevuld worden met muziek.Volgens het Agentschap Telecom, dat de vergunning uitgeeft, overtreedt Slam! FM deze twee regels. Daarom krijgt het een voorlopige boete van in totaal 113.600 euro opgelegd, met een wekelijkse dwangsom van hetzelfde bedrag.

Het Agentschap baseert de boetes op een onderzoek van het Commissariaat voor de Media, dat de uitzendingen van Slam! FM op 3 en 4 februari 2005 heeft geanalyseerd na klachten van ondermeer Radio 538 en Yorin FM. Daaruit zou blijken dat het dancestation maarliefst 21% in plaats van de toegestane 7,5% aan hitmuziek draait, goed voor de maximale boete van 100.000 euro. Ook zou het maar 82% in plaats van 95% van haar zendtijd aan het draaien van muziek besteden, een overschrijding van 13.6 procentpunt, vandaar de overige13.600 euro boete.

Het Agentschap baseert zijn definities op het Convenant tussen het Commissariaat voor de Media en het Agentschap Telecom van 22 april 2004, waarbij in de begripsbepalingen met terugwerkende kracht wordt gesteld, dat 'een andere versie van hitmuziek wezenlijk moet verschillen van karakter van de hitversie' en dat dit verschil 'voor de gemiddelde luisteraar duidelijk waarneembaar moet zijn'. "De boetes zijn vastgesteld aan de hand van definities waar ID&T van op de hoogte is. Voor ons zijn die definities duidelijk", meldt woordvoerder Arjan Ribberink van het Agentschap Telecom. "Tijdens de verdeling van de vergunningen konden de omroepen zelf aangeven, waarom ze een bepaald kavel wilden en toen is ID&T akkoord gegaan met dat percentage hitmuziek."

Voor de veiling, op 18 maart 2003, is er echter een ministeriële vraag en antwoordprocedure gepubliceerd als uitleg van de regels van de frequentieverdeling. In die stukken met meer dan vierhonderd geanonimiseerde vragen staat onder vraag 284 of radio-edits ook meetellen voor de bepaling van het percentage toegestane hitmuziek, 'ook al lijken ze vaak in grote mate op het originele muziekstuk dat in de hitlijsten staat'. Deze vraag, niet eens gesteld door ID&T, wordt ontkennend beantwoord.

"We krijgen de indruk dat de overheid achteraf iets heeft willen rechtzetten met het convenant", stelt Bas Meijer, bij ID&T als directielid verantwoordelijk voor de juridische zaken. "Met een convenant kun je de spelregels achteraf niet wijzigen. Het is een slechts een werkafspraak tussen twee partijen en heeft geen rechtsgevolg voor derden als wij. We maken trouwens van elke radio-edit voor de zekerheid weer een eigen edit." Volgens Michel de Winter, directeur van Slam! FM, is ook de boete voor het te veel praten onterecht. "In onze vergunning staat dat onze programma's 95% muziek moeten bevatten, ze bevatten zelfs 100% muziek. Er staat niet dat ze maar 5% gesproken woord mogen bevatten. Onze dj's praten over de outtro's en intro's van de platen heen."

Slam! FM heeft vier weken de tijd gekregen om te reageren op de voorlopige boetes en kan daarna pas naar de rechter. Wanneer het station gelijk zou krijgen, dreigen volgens Meijer de andere stations hun vergunningsgelden niet meer te betalen, wat een strop zou kunnen betekenen voor de overheid, die met de frequentieverdeling 323 miljoen euro binnenhaalde. Door de formatwijziging naar 'edits van radio-edits van hits' is het luisteraandeel van Slam! FM in de maandelijke luistercijfers gestegen van 1,5% tot 1,9% in de doelgroep van 20 tot 34 jaar. Meijer: "Los van deze technische discussie zijn we nog steeds een dancezender voor jongeren, we zijn alleen wat opgeschoven van links naar rechts. Aan het eind van het jaar hopen we op 4% te zitten, over drie jaar op 8%. Wij blijven vrolijk verder uitzenden op onze manier."